Richard Sennett: De domme slimme data stad

april 2, 2014 / 3216 views

Deskundigen op het gebied van ‘smart cities’ voorspellen dat data voor steden net zo belangrijk worden als elektriciteit in de negentiende eeuw. Maar maken big data steden eigenlijk wel slimmer? Dat hangt ervanaf hoe je ermee omgaat stelt socioloog Richard Sennett: ‘When does a smart city become a stupefying city?’

Door: Sanne van der Beek

Twee soorten slimme data steden

Sennett stelt dat het met het groeiend aantal mensen dat in steden woont zaak is de boel op orde te krijgen en steden zo goed mogelijk te organiseren om deze mensenmassa’s te kunnen managen. Data kunnen hierbij enorm van dienst zijn. Sennett ziet echter een slimme en domme manier om data in te zetten bij stadsplanning en beleid.

Masdar: een domme slimme stad

Als voorbeeld van de ‘domme’ manier ziet Sennett Masdar, een stad in het Midden-Oosten, ontworpen door de beroemde architect Norman Foster. Data zorgt ervoor dat de activiteiten van stedelingen vanuit een centraal commando-centrum georganiseerd kunnen worden op plek en tijd. Welke dokter kun je het beste nemen en wanneer en waar kun je het beste je groente gaan halen? Dit is volgens Sennett te zeer een versimpeling van complexe gedragspatronen:

User-friendly in Foster’s plan – expensive fantasy that it is – means choosing menu options rather than creating the menu. [..] The risk is that new technologies might repress the inductive and deductive processes people use to make sense, for themselves, of the complex conditions in which they live. The smart city would then become a stupefying smart city.

Rio de Janairo: data als gedragsmonitor ipv gedragscreatie

Nee, neem dan Rio. Hier worden analyses van 400 CCTV camera’s gecombineerd met politieberichten en weerinformatie om zo methoden te kunnen ontwikkelen om de massa’s die de stad dit jaar bezoeken voor het WK-voetbal, en de Olympische spelen van 2016 beter in bedwang te kunnen houden. Technologie wordt zo ingezet in reactie op gedragspatronen van stedelingen, in plaats ze proberen te beïnvloeden en te controleren.

Data als open of gesloten systeem

Het verschil tussen een domme slimme stad als Masdar en een slimme, slimme stad als Rio de Janairo ziet Sennett in het verschil tussen het gebruik van data om een gesloten of open systeem te creëren. Een gesloten systeem draait op vaste regels en laat moeilijk onvoorziene dingen toe. Een open systeem is echter gebouwd om mee te groeien, waardoor zaken die van te voren niet voorspeld worden waardevolle input zijn voor het systeem: nieuwe data om het systeem verder mee te ontwikkelen:

Informal social processes are the genius of the city – the source of innovation economically and the foundation of an arousing social life. Technology must be part of the process of giving the city that informal energy – and can do so, if we think of our new technological tools as enabling the open systems of the city.

Meer lezen?