De gelukkige stad: lessen uit Bhutan – Column Jasper Bergink

januari 12, 2014 / 4542 views

Stadsleven – The Happy City onderzoekt hoe een stad ontworpen kan worden om het geluk van haar bewoners te bevorderen. In deze gastcolumn bespreekt Jasper Bergink, amateur-gelukseconoom en blogger bij For A State of Happiness, de oorsprong van veel van deze initiatieven: het concept ‘Bruto Nationaal Geluk’ uit Bhutan.

Wat is het doel van de staat? Al duizenden jaren breken filosofen en leiders daar hun hoofd over. De meeste overheden richten hun aandacht op economische ontwikkeling. De aanname is dat als een land rijker wordt, de bevolking ook beter af is. Maar is dat wel zo? Onderzoek wijst uit dat de Westerse wereld de afgelopen vijftig jaar veel rijker is geworden, maar dat we nauwelijks gelukkiger zijn dan in de jaren ’50. Voor Bhutan, een klein Boeddhistisch koninkrijk in de Himalaya, is die conclusie geen verrassing. Al in 1972 baseerde Bhutan zijn beleid daar op Bruto Nationaal Geluk (BNG). BNG kijkt breder dan economische belangen, en helpt de staat ook de invloed van factoren als gezondheid, psychische gesteldheid en gemeenschapsleven beter mee te wegen. Die hebben een grote invloed op het geluk en levenskwaliteit van Bhutanezen, en moeten dus centraal staan in het overheidsbeleid, vond de Bhutanese koning. De video legt uit hoe het werkt.

Het uitgangspunt van Bhutan is dus anders, en we beseffen eigenlijk niet hoe revolutionair dat is. De economie en het Bruto Nationaal Product (BNP) staan centraal in het publiek debat in Nederland. We worden om de oren geslagen met groeicijfers. Veel mensen in Nederland zullen weten dat er een begrotingsnorm van 3% is. Maar hebben ze een idee over ons nationaal geluksniveau? Waarschijnlijk niet. En dat terwijl het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) recent nog concludeerde dat onze levenskwaliteit tussen 2010 en 2012 voor het eerst in dertig jaar gedaald is! Na Bhutan, Groot-Brittanië, de OESO en de Europese Commissie, om maar wat te noemen, zou het BNG ook Nederland (en Amsterdam) kunnen inspireren. Natuurlijk moeten Mark Rutte en Eberhard van der Laan ons niet gaan vertellen hoe jij en ik gelukkig moeten zijn. En de staat is geen geluksmachine. Maar de overheid is wel verantwoordelijk voor onze levenskwaliteit. Maar hoe dan, en wat maakt nu echt gelukkig?

De Britse new economics foundation heeft vijf richtingwijzers opgesteld, factoren die belangrijk zijn voor geluk en welzijn van een individu: connect, be active, take notice, keep learning en give. Sommige elementen kunnen steden al in hun architectuur verwerken. Publieke ruimtes zo ontworpen worden, dat mensen elkaar tegen komen (connect) of uitgenodigd worden om te sporten (be active). In onderwijs en maatschappelijke activiteiten kan de overheid vaardigheden en waarden aanmoedigen die ons helpen om bewust te zijn van het moment, nieuwsgierig te zijn en te delen met anderen (take notice, keep learning, give). De lessen van Bhutan verdienen navolging. Want is er een nobeler streven dan een gelukkige stad?

Meer lezen?