Wat speelt er aan de voorlinie in de stad? Elke donderdag vind je in het Stadsleven webmagazine een trend die je in de gaten moet houden. Vandaag bespreek ik de grootse renovatie van de Afsluitdijk, die met versterkingen, blauwe energie, kunst en een vismigratievijver klaargemaakt wordt voor de toekomst. Maar eerst hoog bezoek: Kofi Annan, oud-secretaris van de VN, bezoekt donderdag de Afsluitdijk.
Kofi Annan bezoekt de Afsluitdijk
Oud-secretaris -generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan (1997-2006) bezoekt 7 september de conferentie Making Waves, een grote conferentie over waterbeheer en innovaties. Er worden daar 17 innovaties in het waterbeheer gepresenteerd. Hij heeft nu een stichting die zich inzet voor een eerlijkere, vreedzamer en duurzame wereld. Hij vindt dat voedsel, water en energie tot de belangrijkste thema’s van onze tijd behoren. De conferentie vindt op ons nationale icoon de Afsluitdijk plaats. De Afsluitdijk is al vanaf de oplevering in 1932 een icoon van het Nederlands waterbeheer, maar nu is die toe aan renovatie. Bovendien moet het bestand worden gemaakt tegen de stijging van de zeespiegel. Dit moment wordt aangegrepen om er allerlei vernieuwingen omheen aan te brengen.
Het grootste gemaal van Europa
Het oorspronkelijke ontwerp is van professor Cornelis Lely, die al sinds 1891 (!!) met dit idee bezig was. Maar pas na de watersnood van 1916, waar vooral flinke delen van Noord-Holland onderstroomden, werd tot de aanleg besloten. En dan nóg duurde het nog 12 jaar voordat de werkzaamheden begonnen. Volgend jaar beginnen de werkzaamheden en het moet in 2022 klaar zijn.
De eerste fase bestaat uit het opknappen van de 36 heftorens van de spuisluizen aan de Noord-Hollandse kant, en de 24 torens aan de Friese kant. De grondslag voor de opknapbeurt is een studie van architect Paul de Ruiter en landschapsarchitect Yttje Feddes, die de kwaliteiten van de Afsluitdijk hebben onderzocht en benoemd.
Rijkswaterstaat gaat ook de hele 32 kilometer lange waterkering tussen Noord-Holland en Friesland renoveren. In de sluizen komen er nu voor het eerst pompen bij. Het water kon altijd vanzelf, door de zwaartekracht, van het IJsselmeer in de Noordzee stromen. Maar als de zeespiegel in de Noordzee hoger wordt zullen we dat water moeten wegpompen. Dit wordt dan ook het grootste gemaal van Europa. De sluizen kunnen straks tien olympische zwembaden per minuut wegpompen.
Blauwe energie en een vismigratievijver
Er is nu al een proef gaande met een innovatieve centrale voor ‘blauwe energie’, dat wil zeggen elektriciteit die wordt opgewekt uit de spanning tussen zoet en zout water. En naar een idee van de Waddenvereniging komt er een vismigratierivier, een unicum in de wereld. In het paarseizoen willen vissen van het zoute water van de Waddenzee naar het zoete water van het IJsselmeer. Dat heten ‘anadrome’ vissen. Maar ze kunnen nu niet door de dijk heen, en de spuisluizen hebben een te sterke stroming.
Straks komt er dus een knip in de Afsluitdijk zodat de vissen eronder door kunnen, er komt zelfs een raam zodat je ze kunt zien. Vervolgens zwemmen ze aan de zoete kant door lange slingers waarin ze geleidelijk aan de overgang van zoet naar zout kunnen wennen.
Kunst van Bruno Doedens en Daan Roosegaarde
In de slingers van de vismigratierivier komt er een kunstwerk van Bruno Doedens, ‘De Blije Vis’ geheten. Er komt ook een beleefcentrum, want de Waddenzee is Unesco Erfgoed en Rijkswaterstaat wil het verhaal ervan onder de aandacht brengen.
En ontwerper Daan Roosegaarde maakt een lichtkunstwerk. Studio Roosegaarde gaat de sluisgebouwen van onder tot boven volplakken met reflecterende strips, 1300 strips alles bij elkaar met een lengte van 15 kilometer. Daardoor kunnen bestaande lampen juist doven en geven de strips geen lichtvervuiling.
Op een paar weekeinden na blijft de Afsluitdijk tijdens de renovatie open. Totale kosten: 836 miljoen euro. Nu maar hopen dat ze binnen begroting blijven.
Meer lezen?
Meer trends in De Stad Nu vind je hier.