Wat speelt er aan de voorlinie in de stad? Elke donderdag vind je in het Stadsleven webmagazine een trend die je in de gaten moet houden. Deze week een (letterlijk) groeiende trend in de architectuur: verticale tuinen als oplossing voor stedelijke problemen.
Door: Tracy Metz
Verticale tuinen als oplossing voor stedelijke problemen
Daktuinen zijn wel bekend in Nederland. Geveltuinen ook nog, van die schattige plekken ter grootte van anderhalve stoeptegel in de straat tegen het huis aan. Maar verticale tuinen, daar blijven de meeste mensen nog wat glazig bij kijken. Verticale tuinen zijn wanden, hele gevels die met planten zijn begroeid.
Een verticale tuin kan heel mooi zijn, mits goed onderhouden, maar het dient meerdere doelen. We weten intussen allemaal dat het door klimaatverandering steeds harder regent, en de planten helpen het water op te vangen. Ze vangen ook koolmonoxide uit de lucht die auto’s uitstoten, ze brengen verkoeling in de stenige stad – en ze bieden plek aan vogels en insecten. Het groen moet je dus niet zozeer zien als decoratie, het is een oplossing voor een aantal stedelijke problemen.
Groeiende architectuurtrend: internationale voorbeelden
Verticale tuinen zijn een groeiende trend in de architectuur. Ik ben net terug uit Singapore, daar heb je echt spectaculaire voorbeelden zoals het Parkroyal hotel van het bureau WOHA. Daar groeit uitbundig groen op de balkons, bij de parkeerplekken op de begane grond en langs de straat. Ik heb in Singapore voor mijn vlog Richard Hassell, de HA van WOHA, geïnterviewd. WOHA heeft er ook een spectaculair boek over gemaakt: Green City Megacity. Singapore heeft een tropisch klimaat waardoor alles makkelijk groeit, maar je hebt ook prachtige voorbeelden dichter bij huis. In Madrid, naast het kunstgebouw Caixa Forum, is er een heel mooi begroeide gevel, en in Parijs heeft de starchitect Jean Nouvel zijn ethnografisch museum Quai Branly een hele groene gevel gegeven.
In Nederland begint het fenomeen verticale tuinen ook op te komen. Eén van de eerste die ik ken is de Sportplaza Mercator van architect Ton Venhoeven. En er is een parkeergarage in Nijmegen, aan de Arsenaalplaats, die begroeid is. In Utrecht is er ook een groot plan in de maak bij de Jaarbeurs voor een toren van wel 90 meer hoog van de Italiaanse architect Stefano Boeri. Daar moeten zo’n 10.000 planten op komen van 30 verschillende soorten. Wat de CO2 betreft staat dat volgens hem gelijk aan 1 hectare bos. Het moet in 2022 klaar zijn. Boeri heeft ook al een paar torens op die manier in Milaan gebouwd, het ‘Bosco Verticale’ zoals hij dat noemt, dus je kunt gaan kijken hoe het gaat worden.
Curse of the green fuzz
Niet alle gebouwen zijn geschikt voor verticale tuinen. Het vraagt wel veel onderhoud. Dus bij openbare gebouwen en belangrijke commerciële gebouwen zie ik wel kansen, daar wordt het onderhoud gewoon mee begroot van begin af aan. Maar voor wooncomplexen voor particulieren vraag ik het mij af. De bewoners moeten het dan zelf onderhouden en dat gaat op den duur toch mis. Dat zie je ook met die soms treurige geveltuinen. Er is wel een ontwikkeling die bij het onderhoud helpt: de planten krijgen hun voeding niet uit aarde maar uit nevel – ze worden besproeid met een mineralenoplossing. Dat maakt het ook een stuk minder zwaar, zo’n gevel.
Of de geveltuin een blijvertje is? Het is natuurlijk een modeding, en dan komt er altijd een terugslag. Je zag het al beginnen met een stuk van de bekende criticus Edwin Heathcote in de Financial Times, met de hilarische kop ‘The curse of the green fuzz’, de vloek van de groene pluisjes. De auteur is bang dat architecten hiermee met lelijke, slecht ontworpen gebouwen wegkomen die ze achter zo’n groen gordijn kunnen verbergen. Nou daar ben je als architect en opdrachtgever zelf bij, zou ik zeggen. Zelf zou ik het wel jammer vinden als het ineens als een voorbij mode zou worden weggezet, want de redenen om verticale tuinen te maken zullen voorlopig een rol in de steden blijven spelen – meer regen, meer verhitting. Dus voorlopig hoe meer green fuzz hoe beter.
Meer lezen?
Meer trends in De Stad Nu vind je hier.