Het is duidelijk: we moeten van een stad die draait op fossiele brandstoffen toe naar een post-fossil city. Maar hoe ziet deze stad eruit? Waaraan moet je denken bij het plannen van een post-fossil city die werkt op alle vlakken? Stagiaire Willemijn Oosterhof neemt je mee in een dag in het leven van iemand die leeft in de post-fossiele stad en benadrukt hoe de ervaring van deze nieuwe stad kan veranderen.

Een dag uit het leven in de post-fossiele stad

‘De zon komt op, de dag begint. Je wekker gaat af en je maakt je klaar voor een nieuwe dag. Je bakt een eitje op de elektrische kookplaat en zet een kopje koffie. Vervolgens spring je op je fiets naar je werk, net zoals elke andere dag van de week. Plots word je ingehaald door een elektrische brommer – je had hem niet gehoord want hij zoefde geruisloos langs je heen. De (nu nog) bekende geuren van uitlaatgassen en het geluid van ronkende motors ontbreken. Je voelt de zonnestralen op je gezicht en kijkt naar de heldere lucht, geen smogwolk te bekennen. 

De dag verstrijkt en het lunchuur is aangebroken. Met een collega besluit je in een restaurant te gaan eten. De bediende komt glunderend aangelopen en vertelt enthousiast: “Vandaag heb ik iets heel speciaals op het menu staan! Omdat ons restaurant op dit moment 50 jaar bestaat, hebben wij een vergunning gekregen om op echt gas te koken! Een echte delicatesse – kan ik jullie hiermee verblijden?” Koken op gas is al een decennia niet meer gebruikelijk in restaurants. Verboden – het past immers niet bij het beleid van de post-fossiele stad.

“Weet je nog?” vertel je aan je collega “dat we vroeger in de zomer in het Vondelpark gingen barbecueën op kolen? Dat vonden we toen zo normaal! Bizar joh, dat we niet doorhadden hoe schadelijk dat was voor het milieu.” Na de lunch lopen jullie terug naar het kantoor. Aan het einde van de werkdag spring je terug op je fiets richting huis. Je ploft op de bank, schopt je schoenen uit en steekt de open haard aan met een druk op de knop. Binnen een paar seconden is het is het vuur aan – geen hout of lucifers komen eraan te pas.’

Credits: Seattle Municipal Archives

Wat wordt het nieuwe normaal?

Je werd meegenomen in een mogelijke dag uit een leven waar olie, kolen en gas geen deel meer van uitmaken. Sommige post-fossiele omgeschreven aspecten zijn eigenlijk al normaal geworden, andere worden in gang gezet. Een elektrische plaat wordt bijvoorbeeld al in veel huishoudens gebruikt. Een open haard mag je in Amsterdam niet meer in een woning installeren. Ook het gebruik van vervuilende auto’s wordt langzaamaan aan banden gelegd: sinds 1 januari 2017 is de wetgeving aangescherpt waarbij de toegang voor bepaalde types oldtimers tot de stad wordt verboden. Geleidelijk zien we bepaalde gebruiken en objecten uit de stad verdwijnen. 

Het is interessant om in te beelden hoe wij deze post-fossiele stad zullen ervaren. Schrijver Wytske Versteeg benoemt in deze blog hoe bepaalde geuren in de stad zullen verdwijnen, zoals uitlaatgassen. We zijn gewend geraakt aan de aanwezigheid van deze geuren en deze herkenning zorgt ervoor dat we ons er eigenlijk ook op een bepaalde manier bij thuis voelen. Verminderen deze thuisgevoelens dan bij het verdwijnen van deze geuren? Hetzelfde kan je je afvragen bij andere zintuigen: Verandert onze smaak doordat er niet meer op gas of kolen wordt gekookt, of worden gerechten gekookt op gas bijvoorbeeld een delicatesse?  Wordt het een stuk gevaarlijk op straat wanneer geluiden van motorische voertuigen ontbreken?

Het lijkt erop dat hetgeen wat wij nu normaal vinden zal veranderen in de post-fossiele stad. Het barbecueën in het park kom je hier niet meer tegen – of hebben we straks elektrische wegwerpbarbecues? Het rondscheuren op een benzinebrommer of het af en toe spotten van een mooie oldtimer zit er niet meer in – gaan we dan naar het museum om de benzineauto te aanschouwen? Gaan we nostalgisch terugkijken naar de fossiele tijd? Of kijken mensen straks terug op de benzineauto’s en barbecueën in het park als ethisch onverantwoord, net zoals wij nu het roken in scholen of ziekenhuizen afkeuren? Hoe deze nieuwe stad eruit gaat zien en hoe we deze zullen ervaren blijft dus nog enigszins grijs gebied. Maar desalniettemin blijft het een aspect wat het achterhoofd zou moeten worden gehouden in de planning van de post fossiele stad. Immers, zulke maatregelen zullen deze beleving van de stad waarschijnlijk beïnvloeden. 

Meer lezen?

Lees meer artikelen over dit onderwerp in ons dossier ‘Als de olie op is’