Weg van het idealisme, duurzaamheid is iets geworden waar steden goed aan kunnen verdienen, een echte business opportunity. Waar liggen onze kansen? Jaap Grolleman van energieproducent Vandebron, schreef een column over de verschuiving in ons energielandschap van een paar grote energieleveranciers naar consumenten die het heft in eigen handen nemen en zelf energie gaan opwekken.
Hoewel vrijwel niemand zich met energie bezig houdt — of weet waar zijn of haar energie vandaan komt — heeft wel iedereen er een mening over. Het is of de taak van de overheid, kernenergie is gevaarlijk, windmolens landschapsvervuiling en thorium is het toverwoord. Bovendien moeten we het gas in de Groningse bodem laten zitten. De consument mag het straks ook daadwerkelijk beslissen, want die zit straks helemaal achter de knoppen.
DIY energie: de consument als energieleverancier
Nu al is de energietransitie goed zichtbaar, en het typische is dat de verandering niet van energiebedrijven komt. Energiebedrijven zitten totaal niet op zo’n overgang naar duurzaamheid te wachten — willen eerst hun kolencentrales afbetalen — en vergroenen hun grijze stroom liever met buitenlandse certificaten. Terwijl 58% van de consumenten denkt groene stroom te kopen, wordt slechts 11% van de elektriciteit in Nederland duurzaam opgewekt.
De trend van ‘we gaan het zelf doen’ is overal gaande: in Duitsland bezitten consumenten meer dan 50% van alle duurzame opwekcapaciteit, de vier grote energiebedrijven slechts 7%. In Denemarken bezitten meer dan 100.000 families meer dan 80% van alle windmolens, en in Nederland — cijfers uit 2013 — bouwen onafhankelijke partijen zoals boeren en coöperaties 2,7 keer zoveel duurzame opwekcapaciteit dan de grote energiebedrijven doen.
Ook verdubbelt het aantal huishoudens met zonnepanelen ieder jaar, net als het aantal elektrische auto’s op de weg, en overal schieten laadpalen uit de grond. De trend is deels sociaal, geholpen door techniek: windenergie is sinds vorig jaar de goedkoopste vorm van energie, en de laatste zes jaar is de prijs van zonnepanelen zo’n 66% gezakt. Daarnaast verbruiken huizen nu 15% minder energie dan in 2000.
Betaalbare groene energie door zelf op te wekken
Sinds kort heeft de consument ook toegang tot de energiemarkt. Vandebron lanceerde in 2014 en inmiddels zijn al meer dan 80.000 huishoudens aangesloten. Een boer met een windmolen kan nu zelf zijn stroomprijs bepalen, een coöperatie met een dak vol zonnepanelen kan die energie zelf aan haar leden verkopen. Ook wordt overtollige zonne-energie gebundeld en verkocht, waardoor de eigenaren zelf de stroomprijs ontvangen, in plaats van een terugleververgoeding van het energiebedrijf.
Vandebron maakt geen marge of winst op de energie, zodat er voor zowel afnemer als producent een betere prijs ontstaat. Juist door die betere prijs voor duurzame energie worden investeringen in nog meer opwekcapaciteit rendabeler of uberhaupt haalbaar. Op die manier wordt de transitie, die allang op gang was, nog meer versneld. Er zijn al plannen om Nuon’s kolencentrale in Amsterdam te sluiten. In plaats daarvan krijgen we zo’n 432.610 energieleveranciers terug.
Meer lezen?
Klik hier voor meer blogs en columns over Stadsleven ‘Green Business’