De stad kan af en toe behoorlijk kwetsbaar zijn. Wat zijn de gevaren waartegen we ons moeten beschermen? In Stadsleven ‘Rampspoed’ bekijken we hoe we ons weerbaarder kunnen opstellen. Onze stagiaire Anouk Schouten schreef voor Stadsleven over de Japanse rampengids ‘Tokyo Bousai’ en het verschijnsel ‘Preppers’ in Nederland. Zijn wij wel zo goed voorbereid?
Elke week trilt de aarde in Japan
Een week geleden, woensdag 13 januari 2016, werd de stormvloed van 1916 herdacht. De nacht van 13 op 14 januari, toen de Zuiderzee door de dijken brak en er een groot deel van Noord-Holland onder water kwam te staan, was namelijk 100 jaar geleden. Dit is één van de laatste natuurrampen waardoor Nederland is getroffen.
Japan daarentegen kampt al eeuwen lang met natuurrampen. Alleen al in de laatste jaren werd de stad Kobe opgeschrikt door een ernstige aardbeving (1995) en werd de Oostkust getroffen door de tsunami in 2011, met de kernramp van Fukushima als gevolg. Zo schreef Hans van der Lugt, correspondent in Tokio van 1995-2006, in het NRC van 11 maart 2011:
‘In Japan trilt de aarde bijna elke week wel een keer. Elke keer stokt je adem even: is dit ‘de grote’? Zitten we aan de periferie van een grote elders? Of is het een kleintje? Adem inhouden en wachten is het enige dat je kunt doen in die paar seconden dat een beving duurt.’
Tokyo Bousai: Disaster Preparedness Guide
Met het doel om voorbereid te zijn voor nu en voor de toekomst heeft de regering van Tokio recent de ‘Tokyo Bousai’ samengesteld en vervolgens geschonken aan elk huishouden in Tokio. Deze zogenaamde ‘disaster preparedness guide’ opent met: ‘It is predicted that there is a 70 percent possibility of an earthquake directly hitting Tokyo within the next 30 years. Are you prepared?’
Hoewel er wel meer van dit soort ‘disaster preparedness guides‘ in omloop zijn – bijvoorbeeld die van The University of Florida of The City of Houston – is er geen een zo toegankelijk en uitgebreid als de Japanse versie. De Tokyo Bousai is niet alleen aangeboden aan elk huishouden van de stad, maar is ook volledig te downloaden op de website van de Tokyo Metropolitan Government – in het Japans en het Engels.
Tokyo Bousai: Let’s Get Prepared.
Opmerkelijke observaties in de Tokyo Bousai
Er zijn opvallende observaties te halen uit de Tokyo Bousai. Zo is elke situatie bijzonder uitvoerig beschreven en geïllustreerd. Het eerste hoofdstuk is gewijd aan aardbevingsgevaar waarin zowel alle gevaren binnenhuis – wat als je in de keuken, huiskamer, slaapkamer, tweede verdieping, toilet of badkamer bent? – als buitenhuis worden beschreven; in kantoren, scholen, treinstations, treinen, hoge gebouwen en supermarkten.
Daarnaast is de aandacht die er wordt besteed aan de medemens opmerkelijk. Zo staat er bij het besluiten tot evacueren: ‘After confirming your family’s safety, direct your attention to your neighbors. Check to see if anyone has been enclosed, entrapped, or hurt, and whether there is anyone who needs help in evacuating. In times of emergency, it’s important to help one another’.
Meerdere malen wordt dit aspect van samenwerken en elkaar helpen benadrukt. De Tokyo Metropolitan Government verzoekt niet alleen aan uzelf of uw familie te denken, maar vooral om ook zoveel mogelijk andere mensen te helpen, samen met je directe omstanders. Deze wederzijdse hulp zal helpen om de schade van de aardbeving te beperken.
Opmerkelijk is dat de ‘kwetsbare groep’, die extra hulp kan gebruiken tijdens een ramp, niet alleen bestaat uit vrouwen en zwangere vrouwen, kinderen en ouderen, maar ook uit buitenlanders. Vanwege de verschillen in cultuur en de moeite met het begrijpen van de taal kunnen buitenlanders zich angstig voelen. Daarom is het belangrijk om hen te voorzien van de juiste informatie via een tolk of iemand in staat is de vreemde taal te spreken. (Eerlijk: zouden wij in Nederland tijdens het voorvallen van een ramp aan alle toeristen denken?)
Samen sterk staan en het helpen van de medemens voert de ondertoon van de Tokyo Bousai. Rampspoed lijkt hier ook een positief effect te hebben: het brengt de Japanners dichterbij elkaar.
De Nederlandse preppers
Hoewel Nederland geen ‘disaster preparedness guide’ heeft – en natuurlijk ook veel minder met natuurrampen te maken heeft – zijn er wel mensen in Nederland die zich dagelijks bezighouden met het voorbereiden op een ramp: de preppers.
Door de introductie van de serie ‘Doomsday Preppers’ op National Geographic maakte de Nederlanders drie jaar geleden kennis met het verschijnsel. Het woord ‘Prepper’ komt van het Engelse werkwoord prepare. Het is iemand die zich serieus voorbereidt op een realistische ramp. De essentie is om op eigen kracht te kunnen overleven wanneer een ramp zich voordoet – dit kan een stroomuitval, virusuitbraak, aanslag of watersnoodramp zijn. Het is meer dan survivallen; deze mensen bezitten niet alleen overlevingsspullen, maar streven ernaar om zelfvoorzienend te zijn door eigen voedsel te verbouwen en kippen te houden. Op deze manier zijn ze voorbereid op een tijdelijke isolatie.
Still uit Doomsday Preppers: Whatever It Takes S03E03
Volgens misdaadjournalist Mick van Wely rukken de preppers op in Nederland. Zo vraagt Van Wely tijdens het interview met een prepper over de voorbereiding op een watersnoodramp:
‘Water, warmte en voedsel zijn essentieel. Met een stevige voorraad uit de supermarkt, een wollen deken en genoeg flessen water ben je er in principe al. De prepper gaat verder. Een waterfilter, gedroogd voedsel en een firesteel, een metalen staaf om vuur te maken.’
Is Nederland goed voorbereid?
Hoewel een deel van Nederland – het overgrote deel voelt overigens niks voor het preppen – goed denkt voorbereid te zijn met noodpakketjes en eigen voedsel, vraag ik me af of we wel bestand zijn tegen een grote ramp. Op de website Preppers.nl speculeren preppers over het ideale ruilmiddel in tijd van nood. Het forum heeft inmiddels 4000 vaste bezoekers en ook het aantal prepshops neemt toe. Hoewel er al een hele preppers-community ontstaan is, heb ik het idee dat dit tot rare verhoudingen zou kunnen leiden wanneer ons een ramp voordoet. Hoe verhouden de preppers en de niet-preppende mensen zich tot elkaar? Zijn wij dan ook zo behulpzaam als de Japanners?
Meer lezen?
Klik hier voor meer columns over het thema Rampspoed.