De stad is niet meer alleen van stenen, maar ook van pixels. In Stadsleven ‘De digitale ander’ bekijken we de invloed van het digitale op de analoge stad. Ger Baron, Chief Technology Officer van de gemeente Amsterdam, vraagt zich af of de stad in z’n geheel digitaal kan en moet worden.

De stad als algoritme

Een gedachte-experiment: wat als alles in de stad als geheel nu aangestuurd zou worden door algoritmen, zoveel mogelijk data zou opslaan om te kunnen leren en daardoor zou kunnen anticiperen op haar gebruikers?   Zoals een goede verkoopwebsite:  u ziet iets anders dan ik (echt) en er worden al keuzes gemaakt zonder dat u hoeft na te denken.  En dat dan in een stad.

Een stad waar je dan doorheen kan fietsen en continu reclame ziet die op jezelf is toegeschreven, de borden alleen relevante richtingen en afstanden geven, alle stoplichten op groen staan, waar de boodschappen bij de super klaarstaan zonder dat je er nog over nagedacht heb, een koffiewinkel waar de koffie wordt ingeschonken die jij lekker vindt –  met een koekje omdat het dinsdag is  – en een stad waar je de mensen tegenkomt die je wil tegenkomen.  En als extra feature kun je natuurlijk incognito door de stad reizen als je zelf wil met de “Cloaked”-app, dan moet je alleen wel zelf je koffie kiezen en in de rij staan.  Een stad gericht op de mens. User centric. Precies wat we allemaal willen toch?

De cloak-app. Bron: https://www.getcloak.com/

Veel bankkantoren, reisbureaus, CD-winkels en boekhandels zijn de afgelopen jaren (deels) uit het straatbeeld verdwenen. Ook lijken traditionele kantoren leger en leger te worden.   De volgende golf van digitalisering is in aantocht: call centers verdwijnen, onderwijscontent komt uit de “cloud”  en zorg kan meer en meer op afstand. En de overheid zelf hobbelt achteraan, maar zal ook een grotere digitale component gaan krijgen. En de stad zelf? Ook die zal digitaler worden.  Wordt Amsterdam dan vervangen worden door Stad.Amsterdam (het nieuwe domein dat sinds kort in de lucht is)?

Het digitale domein: een aanvulling, geen vervanging

Het is iets complexer vrees ik als het over de stad als geheel gaat.  20 jaar geleden was een van de eerste succesvolle  “websites”  de Digitale Stad.  Dat was om verschillende redenen een succes,  onder andere omdat het de “buitenwereld”  vertaalde naar het internet met straten en pleinen.  De essentie van een stad is dat het een plek is waar veel mensen samenkomen.  DDS deed dat digitaal. Maar in de reële wereld werkt het iets anders. Daar waar veel mensen die samenkomen en je niet kunt muten of blocken ontstaat een andere situatie.  Een stad waar mensen roepen wat ze twitteren,  dat wordt een drukke boel.  Een gemiddeld groen licht bestaat niet en een gemiddelde reclame in de openbare ruimte werkt eigenlijk ook niet (brilletjes zijn een uitkomst voor dat laatste).

The Deleted City is een project waarbij een digitale archeologie van het world wide web wordt gecreëerd terwijl het zich uitbreidt in de 21e eeuw. Bron: http://deletedcity.net/

Een stad is een plaats waar mensen samenkomen. Een plek waar mensen wonen, werken, winkelen, feestvieren, sporten of gewoon niets doen. Een plek waar mensen dat doen die je lief hebt, je vrienden of familie zijn, maar ook een plek waar mensen komen die een andere mening of andere overtuiging hebben.  Een soort Hangouts, maar dan ook met mensen die je niet hebt uitgenodigd. Een stad is vooral leuk en krachtig als er een brede bandbreedte is van meningen, karakters en smaak.  En – dit klinkt heel soft dat weet ik – een plek waar iedereen zich zoveel mogelijk thuis voelt.  Naar mijn mening zal de stad zal doordrenkt worden met digitale diensten, met algoritmen die ons leven gemakkelijker maken, gebouwen worden anders gebruikt en gebouwd, maar de stad in het geheel digitaal? Nah, de grachten zijn daarvoor te mooi, musea te inspirerend en ongeorganiseerde serendipiteit te prettig.  Onderdelen worden digitaal,  maar stenen vervangen door een projectie? Dat zal nog wel even duren.  De stad is de samenvatting van de geschiedenis,  digitale omgevingen anticiperen op de toekomst. Dat gaat goed samen, maar vervangt elkaar niet.

Meer lezen?

Klik door naar ons dossier ‘Stadsleven ‘De Digitale Ander’ voor meer blogs en columns over dit onderwerp