In Stadsleven ‘Show me the money’ onderzoeken we de geldstromen in de stad. Roel Klaassen, onderwijsdirecteur bij Duisenberg School of Finance op de Zuidas, schreef voor ons eens een column over de tijdelijke verschijning van een scherpzinnig kunstwerk op het grauwe Gustav Mahlerplein, midden op de Zuidas. 

Vorige maand werd de hangplek van de financiële sector – het anders zo saaiige Gustav Mahlerplein – opgefleurd met een beeld van kunstenaar Leonard van Munster. Het werk bestaat uit een zeewaardig motorjacht dat is gestrand aan de voeten van de kantoortorens op de Zuidas.

Men stond er wat onwennig bij op de ochtend van de onthulling. Een ludieke promotiestunt ter gelegenheid van de 60e editie van de HISWA? Een sink hole? Kunst wellicht? Ik sprak een man aan die wat uit de toon viel tussen de blauwe en grijze pakken, losjes leunend tegen de geparkeerde Franse modern vintage bolide. Inderdaad: de kunstenaar. Ik complementeerde hem met het naar mijn smaak geslaagde statement aan het adres van de financiële sector.

Enthousiast vertelde Van Munster over de symboliek van het project. De titel “Fortuna” is buitengewoon scherpzinnig. Anders dan ik in eerste instantie dacht was Fortuna de Romeinse godin van het toeval of het lot; van zowel het geluk als het ongeluk. Voor het lot zijn geluk en ongeluk twee kanten van dezelfde medaille.
Toeval of niet, op het moment dat de Fortuna strandt op de Zuidas haalt de top van de ABN Amro bakzeil in de discussie die ontstaat over de salarisverhoging van €100.000 voor zes van de zeven bestuursleden. De tijd die het kostte om het kunstwerk te realiseren (vergunningen, sponsoring van het jacht, verzekering ed.) was kennelijk lang genoeg om de ‘lessons learned’ van de bancaire crisis te vergeten.

Onder grote politiek druk en maatschappelijke verontwaardiging maakte het rad van fortuin dit keer een pas op de plaats. Maar een volgende keer, zo waarschuwt onder andere Joris Luyendijk in Dit kan niet waar zijn, kan het rad zo maar stoppen bij ‘bankroet’. Niet omdat een bankbestuurder geen zeven ton per jaar moet verdienen. Niet omdat de cockpit van de financiële sector uiteindelijk onbemand blijkt zoals Luyendijk stelt. Maar omdat de hoogvliegers van de sector in “parallel universum” leven, aldus SP-Kamerlid Merkies tijdens de hoorzitting in de Tweede Kamer over de beloningskwestie.

Ik begrijp maar niet hoe twee werelden zó ver van elkaar af kunnen staan. Waarom zien sector en samenleving elkaar niet als twee kanten van dezelfde medaille zoals dat in de Romeinse mythologie gebruikelijk was? Want als je door het lot met elkaar verbonden bent, laat je weinig aan het toeval over.
Zo’n ideaal heeft een boegbeeld nodig. Bij gebrek aan beter dicht ik die rol graag god toe; Fortuna welteverstaan. Nu het werk van Van Munster weer plaats heeft gemaakt voor de grauwe leegte van het Mahlerplein verlang ik niet zo zeer naar de zee, zoals de kunstenaar beoogde, maar naar het beeld zelf. Ik wil dat jacht terug! Met een vanaf prijs van €495.000 moet dat voor ABN Amro dít jaar geen probleem zijn…

Roel Klaassen is (design)denker, werkt momenteel als onderwijsdirecteur bij Duisenberg school of finance op de Zuidas – en houdt van kunst

Meer lezen?

Klik door naar ons dossier ‘Stadsleven ‘Show me the money’ voor meer blogs en columns over dit onderwerp.