In ‘De Stad door Andere Ogen’ dagen bijzondere kijkers, denkers of kunstenaars ons beeld van de stad uit. Henk Ovink werkt voor de Amerikaanse regering aan de wederopbouw van de New Yorkse regio na de verwoestende werking van orkaan Sandy.

Toen orkaan Sandy de Verenigde Staten trof, midden in New York, stond de tijd heel even stil. Natuurlijk, Sandy was niet de zwaarste storm ‘ever’. Maar ze raakte New York, de beurs van Wall Street kwam stil te liggen, en daarmee stond klimaatverandering even wereldwijd op één. Want wie kent New York nu niet? Elke jongen of meisje in Istanbul, Mumbai, Beijing, Sao Paulo of Amsterdam heeft er wel over gelezen, een film gezien die zich daar afspeelde of is er zelfs geweest. New York is de stad van de wereld, de wereld zit in New York, de belangrijkste regio voor de economie van Amerika. President Obama riep zijn hele kabinet bijeen en richtte een Presidentiële Task Force op om de regio snel weer op de been te krijgen. Het Congres stelde zestig miljard dollar ter beschikking voor herstel van de schade. Studies van onder meer het Center for American Progress laten zien dat de reactie van de federale overheid op rampen altijd is gericht op reparatie en herstel, nooit op preventie. Bovendien zijn de bedragen die daarmee gemoeid zijn sinds de jaren tachtig steeds verder opgelopen, van zo’n tien miljard dollar toen naar ruim negentig miljard per jaar nu. Maar helpt dat uiteindelijk écht? Dat geld gaat volledig op aan herstel achteraf, niet aan preventie vooraf. Dus niet aan het beter voorbereid zijn op de toekomst, niet aan het versterken van zwakke plekken tegen al die toekomstige onzekerheden. Hoe moet het dan? Dat was de vraag die ik van minister Donovan kreeg, voorzitter van Obama’s Task Force, toen hij naar Nederland kwam om te leren van onze wateraanpak. We besloten om samen te werken aan de regionale langetermijnaanpak voor de regio New York. Maar hoe? Het Global Risks Perception Survey van het World Economic Forum (WEF) biedt perspectief. WEF laat zien dat de frequentie én de impact van toekomstige risico’s als water-, klimaat-, natuur- en ecologische rampen alleen maar toeneemt. Het rapport laat ook zien dat deze risico’s samenkomen op de regionale, vaak stedelijke schaal. Daar ligt dus de oplossing! Of in elk geval het oplossend vermogen. Daar komt de ontwerper aan bod, en de ingenieur, en de politicus. We moeten dus ontwerp en politiek weer actief met elkaar verbinden in sterke coalities op de grootstedelijke schaal. Nederland kent een lange traditie van ontwerp en politiek, ik heb er zelfs met hulp van de TU Delft een leerstoel voor opgezet. In deze mix van Nederlandse traditie, WEF-inzichten en de Amerikaanse cultuur bedacht ik het concept van Rebuild by Design: een ontwerpwedstrijd die talent uit de hele wereld – op het gebied van klimaatverandering, ontwerp, planning, bestuur én financiering – moest aantrekken om samen te werken met alles en iedereen in de door Sandy getroffen regio. Gedurende de negen maanden van de wedstrijd werden inzichten uit de hele wereld op het gebied van klimaatverandering, zeespiegelstijging en andere toekomstige ontwikkelingen elke dag gekoppeld aan de lokale vragen en ervaringen van burgers, bestuurders en ondernemers. Rebuild by Design leverde 41 voorstellen op, waarvan we er tien in lokale coalities hebben uitgewerkt. Zes daarvan waren zo goed dat Obama’s Task Force een kleine miljard dollar voor de uitvoering over heeft. Minstens even belangrijk: deze internationale ontwerpwedstrijd liet zien dat een inclusief en werkelijk participatief proces ook echt een culturele verandering teweeg kan brengen. Die verandering is nog steeds gaande en krijgt inmiddels in de rest van Amerika, en zelfs ook in delen van Afrika en Azië, nu een vervolg.

Meer lezen?

• ‘De Stad door Andere Ogen’ is een speciale online editie van de live talkshow Stadsleven waarin de stad met een frisse blik wordt bekeken door de ogen van bijzondere kijkers en creatieve initiatieven. Kijk op www.stadslevenamsterdam.nl voor meer columns.