Ken je het principe van olifantenpaadjes? Misschien ken je het begrip niet, maar je hebt er vast eens op eentje gelopen. Olifantenpaadjes zijn niet-officiële fiets- of wandelpaden die door gebruikers van de reguliere fiets- en wandelpaden in de loop van de tijd wordt gecreëerd. Meestal ontstaat een dergelijk pad in een stuk groen, om zo een klein stuk van de officiële route af te kunnen snijden. Waarom wordt in stedelijke planning niet wat meer rekening gehouden met deze ‘natuurlijke’ routes?

Door: Sanne van der Beek

Olifantenpaadjes. Foto: Jan-Dirk van den Burg

Waarom mensen op olifanten lijken

Olifantenpaadjes zijn vernoemd naar de typische eigenschap van olifanten om altijd de kortste weg te kiezen en zich niet in het minst druk te maken over het afwijken van een geplaveid pad. Olifanten hebben dan ook de neiging altijd hetzelfde pad te volgen, hierdoor slijt zich een zichtbaar pad uit in de begroeiing. Mensen blijken nogal op olifanten te lijken, gezien de vele olifantenpaadjes die inmiddels verschenen zijn. Fotograaf Jan-Dirk van der Burg maakte het boek Olifantenpaadjes (2011) waar niet alleen prachtig voorbeelden van Nederlandse olifantenpaadjes te zien zijn, maar ook een voorwoord te lezen is van bioloog Maarten ’t Hart die ook al jarenlang gefascineerd is door dit onderwerp. Kijk voor een voorproefje alvast onderstaande documentaire van Van der Burg:

Robot die olifantenpaadjes tekent voor fietsvriendelijke stad

De vraag dringt zich op of in stedelijke planning überhaupt niet eens wat meer rekening zou moeten worden gehouden met deze ‘natuurlijke’ routes van mensen. Precies hiermee zijn ze in de Duitse stad Wiesbaden aan het experimenteren. Wiesbaden staat bekend als één van de minst fietsvriendelijke steden van Duitsland. Het creatieve bureau Scholz & Volkmer heeft hierom een robot – Radwende – ontworpen die met GPS het daadwerkelijke gedrag van fietsers traceert en zo een kaart van een fietsvriendelijke stad ontwerpt.

De robot volgt elke dag één fietser door een Iphone app die de fietser met de robot verbindt. Zo groeit een kaart waarin lijnen dikker worden naarmate meer mensen de specifieke route gebruiken. Hierdoor ontstaat een beeld van waar fietspaden het hardst nodig zijn.

De prints die Radwende maakt zijn overigens te koop. De prijs begint bij 150 euro en worden goedkoper met elke kilometer die je maakt met de app, om zo mensen aan te moedigen om vaker de fiets te nemen.

Meer lezen?

• De Amsterdamse mediakunstenaar Esther Polak gebruikt GPS technologie om bewegingen te volgen – van mensen, voertuigen, soms ook dieren of goederen – en daarmee patronen zichtbaar te maken. Lees hier meer. 
• Klik door naar ons dossier ‘Waar is mijn fiets?‘, Big Data‘ of ‘De interactieve stad’ voor meer artikelen over dit onderwerp.