Maurits Martijn is Correspondent Technologie en Surveillance bij De Correspondent. Als journalist onderzoekt hij hoe instanties en bedrijven met onze data omgaan en wat privacy eigenlijk nog betekent.

Door: Sanne van der Beek

Openbare wifi in koffietentjes hacken

Zo onderzocht hij onlangs met een hacker de openbare wifi van een paar koffiezaken. Het bleek kinderlijk eenvoudig om van willekeurige mensen berichten, wachtwoorden, geslacht, seksuele voorkeur, afkomst, hobby’s, koopgedrag en zelfs bankgegevens te achterhalen.

Een andere truc is dat Slotboom mijn internetverkeer omleidt. Hij geeft zijn programma de opdracht dat ik, als ik surf naar bijvoorbeeld SNS.nl of DigiD.nl, uitkom op een site van hem. Een gekloonde site, die voor de bezoeker identiek lijkt aan de vertrouwde site, maar die volledig onder controle is van Slotboom. DNS-spoofing, in jargon. De gegevens die ik op de site achterlaat worden op de server van Slotboom opgeslagen. In twintig minuten slaagt hij erin mijn inloggegevens en wachtwoorden van Live.com, SNS-bank, Facebook en DigiD te bemachtigen.

Wees niet bang voor data, maar voor metadata

Ook schreef hij een artikel over dat we ons eigenlijk niet zozeer zorgen moeten maken over data, maar over metadata: gedragspatronen waar veel meer informatie uit te halen is dan uit pure gegevens.

Als je daarentegen in staat bent om over een langere periode mijn metadata te analyseren, dan ga je patronen ontdekken. Als je ziet dat ik een telefoontje krijg van een nummer dat hoort bij een basisschool, heb je een aardige indicatie dat wij waarschijnlijk een kind hebben. Als je ziet dat wij normaal gesproken iedere dag minstens twee keer met elkaar bellen en dat ik opeens gedurende een week slechts één keer bel vanuit een hotel, dan kun je bevroeden dat er iets mis is met onze relatie. Als je ziet dat er meerdere mails vanuit mij naar mijn vriendin en vroedvrouw worden gestuurd, dan kun je ervan uitgaan dat wij een nieuw kind op komst hebben. Daar heb je de inhoud niet voor nodig.  En dat kan veel meer van ons blootleggen – zowel op individueel niveau als in groepen – dan de woorden die wij spreken.’

Nee, je hebt wel wat te verbergen!

Samen met Rob Wijnberg publiceerde Maurits Martijn tevens 11 argumenten waarom je wél wat te verbergen hebt en waarom privacy belangrijk is:

Nu kun je daarvan zeggen: maakt dat iets uit? Ik heb toch niets verkeerd gedaan? Nee, dat kun je niet zomaar zeggen. Want het probleem is niet zozeer dat de overheid zoveel van je weet, maar dat er conclusies aan die informatie worden verbonden. Onze data zijn niet slechts gegevens; het is informatie die leidt tot handelen. En ‘foute’ informatie in overheidsdatabanken is eerder regel dan uitzondering, concludeerde de WRR: ‘Over de hele linie moet de assumptie dat informatie juist is vervangen worden door het besef dat de informatie op onderdelen hoogstwaarschijnlijk niet accuraat, verouderd en soms zelfs misbruikt en gemanipuleerd zal zijn.’

Meer lezen?

Klik door naar ons dossier ‘Big data: wat weet de stad van mij?’ voor meer artikelen over dit onderwerp.