Stadsleven ‘Natuur(lijk) de stad onderzoekt of er werkelijk een strakke scheiding tussen de stad en natuur is, of dat natuur een steeds meer vanzelfsprekende plek in de stad inneemt. In deze gastcolumn bespreekt Laura Mudde, assistent curator bij de kunstmanifestatie ‘Ja Natuurlijk, hoe kunst de wereld redt’ hoe kunstenaars de relatie tussen mens en natuur op scherp stellen.

Van maart tot september 2013 was in en om het GEM/Fotomuseum Den Haag de kunstmanifestatie ‘Ja Natuurlijk, hoe kunst de wereld redt’ te zien. Een groots opgezette beeldende kunsttentoonstelling waarin ingesleten patronen op de proef werden gesteld, omdat we met af en toe ‘groen doen’ alleen de wereld niet gaan redden. Centraal stond de vraag: wat is natuurlijk en wie of wat bepaalt dat? Zijn wij mensen de enige in charge of mogen dieren, planten en objecten ook ‘meepraten’?

Meer dan 70 kunstwerken – binnen en buiten de museummuren – lieten ziet hoe de mens, natuur en technologie in elkaar over lopen. Zoals de Shylights van Studio Drift. Een knap staaltje techniek dat onmiskenbaar doet denken aan natuurlijke fenomenen: zwemmende kwallen of bloemen die open springen en zich weer in hun schulp terugtrekken.   

Of de heremietkreeft in Zoodram 4 van Pierre Hugyhe, die zonder dat hij het weet een acteur is geworden in de habitat van zijn aquarium. De kreeft heeft een nieuw onderkomen gevonden in een replica van een bekend masker van Brancusi en stelt zo de tegenstelling tussen natuur en cultuur op de proef.

Pierre Huyghe, Zoodram 4, 2013

Pierre Huyghe, Zoodram 4, 2013

Doel van ‘Ja Natuurlijk’ was de centrale positie van de mens te nuanceren en ogen en oren te openen voor alles met wie we de wereld delen. Een verandering teweegbrengen van mindset en perceptie. Dat dit niet alleen voor de bezoekers gold, maar ook voor de makers van de tentoonstelling zelf werd vooral duidelijk tijdens de opbouw van de tentoonstelling. We moesten niet alleen rekening houden met de eisen van kunstenaars, bruikleengevers en transporteurs; schimmels, het weer, planten en onkruid bleken ook een vinger in de pap te hebben. Om jullie een kijkje in de keuken te geven: tijdens de opbouw blokkeerden de paddenstoelen van Zeger Reyers bijna twee weken lang de doorgang, gevoelig voor tocht en andere schimmels als ze zijn.

Zeger Reyers, A glance through the shades, 2013

Zeger Reyers, A glance through the shades, 2013. Foto door Thomas van Lenden

De planten van het werk Island for Weeds van Simon Starling eisten speciale vergaderingen op om een ‘watergeef-schema’ te bespreken en er zeker van te zijn dat ze de luchtvochtigheid van het museum niet te veel in de war zouden schoppen.  

Simon Starling, Island for Weeds, 2003

Of de eindeloze procedure van de vergunningaanvraag voor het tentoonstellen van GMO’s in het Errorarium van Adam Zaretsky. Wel drie staatssecretarissen hebben zich het hoofd gebroken over de risico’s, ethische bezwaren en waarde van GMO’s in een kunstcontext. (Voor de liefhebbers, de aanvraag is geregistreerd onder de code: GGO lM-L 12-003).

Meer lezen?

• ‘Ja Natuurlijk, hoe kunst de wereld redt’ is georganiseerd door stichting Niet Normaal (artistiek directeur Ine Gevers) in samenwerking met het Gemeentemuseum Den Haag. Helaas is de tentoonstelling alweer voorbij, maar gelukkig komt er een herkansing. In 2015 gaat Ja Natuurlijk in kleinere vorm naar Melbourne én krijgt de tentoonstelling een tweede leven in Leeuwarden. Volg de website of hun Facebookpagina om op de hoogte te blijven.
• Klik door naar ons dossier ‘Natuur(lijk) de stad’ voor meer blogs over dit onderwerp