Stadsleven – The Happy City onderzoekt hoe een stad ontworpen kan worden om het geluk van haar bewoners te bevorderen. In deze gastcolumn beschrijven Paul Engel en Jeroen van Kemenade hun project ‘In De Buurt Van Geluk’, een learning lab om van IJburg de gelukkigste wijk van Amsterdam te maken. Een wijk zonder scheidslijnen. Jong, oud, rijk, arm, multicultureel en toch heel Nederlands, natuur midden in de stad, een stad midden in de natuur. 30.000 mensen die gelukkig met elkaar samenwonen. Dat is IJburg. Althans zo stelden de bedenkers het zich voor toen zij dit nieuwe stukje Amsterdam ontwierpen. De eerste futuristische plannen voor de wijk dateren alweer uit 1965. De architecten Van den Broek en Bakema wilden tussen het Zeeburgereiland en Pampus eilanden creëren voor een nieuwe woonwijk. Pas na een referendum 1997 konden de plannen werkelijkheid worden en het ook ging allemaal precies volgens plan … althans, tot het moment dat er écht mensen kwamen wonen. Mensen die de huizen, bedrijfspanden, scholen, parken en straten vulden met leven.

IJburg. Foto: In de Buurt Van Geluk

IJburg bestaat nu ruim 10 jaar. Er wonen 20.000 mensen. Gelukkig? De meesten wel – het Blijburg gevoel, naar het idyllische stadsstrand aan de rand van de wijk. Maar het leven op IJburg is soms ook minder zonovergoten. De wijk kent wel degelijk scheidslijnen. De ‘wij-zij’ grens tussen kopers en huurders bijvoorbeeld. Tussen Nederlanders en mede-landers. Tussen tweeverdienend rechts van de IJburglaan en multi-problematisch en schuldoverladen links van de IJburglaan. De spanningen kunnen hoog oplopen en men grijpt naar voor de hand liggende maatregelen als politie-inzet, camera’s, toezicht, straatcoaches. Maar is dit nou waar we met deze prachtige wijk naartoe willen? In 2012 bedenken een aantal bewoners een alternatief. Kunnen wij van IJburg de gelukkigste wijk van Amsterdam maken? Geïnspireerd door het werk met Gross National Happiness (GNH) in Bhutan ontwikkelen de bewoners met studenten van de Hogeschool van Amsterdam in een ‘learning lab’, een methodiek om het geluk van mensen in straten en wooncomplexen te meten. Daarbij worden zij geholpen door specialisten van de Erasmus universiteit in Rotterdam, het Social Cultureel Planbureau en Stadsdeel Oost. Men gaat aan de slag. Verhalen ophalen, verhalen delen en verhalen maken.

In De Buurt Van Geluk schema. Design: Jabic de Vries

De centrale vraag bij dit alles luidt ‘hoe kunnen wij elkaar een beetje gelukkiger maken?’ – of een beetje minder ongelukkig, afhankelijk van je vertrekpunt. Het gaat over lekker in je vel zitten, gemeenschapszin, goed onderwijs, gezondheid en werk; maar ook over de relatie met officiële instanties (ook wel ‘good governance’ genaamd). Het lukt om deze negen thema’s van het GNH model uit Bhutan te vertalen naar een betekenisvol proces en goede gesprekken in een straat in Nederland. Er hangen plannen in de lucht voor een ‘gelukkig’ 2014 – we gaan sturen op elkaars geluk. Het talent van bewoners staat daarbij  centraal – talenten die dikwijls verborgen blijven als je elkaar niet beter kent.  Zo maken bewoners met elkaar nieuwe verhalen over hun buurt en laten ze oude verhalen achter zich. Burgemeester Eberhard van der Laan kwam afgelopen maand op bezoek. Op zijn vraag naar wat het learning lab nu oplevert antwoordt een bewoner, ‘Zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen zodat ik mijn buren kan ontmoeten en met hen kan praten over wat ons bezighoudt in onze straat. Ik ontdek dat ik niet de enige bent die zich soms zorgen maakt maar  ook niet de enige ben die daar iets aan wil doen.’

In De Buurt Van Geluk – bezoek Eberhart van der Laan

De kop is eraf. De eerste proef van het learning lab In de Buurt van Geluk is geslaagd en het vervolg wordt voorbereid. Het geluk op IJburg zou zich weleens als een olievlek kunnen verspreiden.

Meer lezen?.

• Enig idee wat dit filmpje met het geluk op IJburg te maken heeft? Like In De Buurt Van Geluk op facebook en ze vertellen je het geheim.  Een tip: het gaat niet om het aanbevolen product!
• Kijk op de website van In de Buurt Van Geluk voor meer informatie.
• Lees ook de gastblog van Jasper Bergink ‘De gelukkige stad: lessen uit Bhutan’.
• Klik door naar ons dossier ‘Happy City’ voor meer blogs over dit onderwerp.