Stadsleven laat met ‘De Stad door Andere Ogen‘ – een speciale online editie van maandelijkse talkshow – een maand lang de stad van een andere kant zien. Stap in de stad van Daan Roosegaarde die een prikkelende combinatie is van technologie en pure poëzie.

Door: Tracy Metz

Kunstenaar en ontwerper Daan Roosegaarde haalt de digitale technologie uit het scherm en vertaalt die in een zintuiglijke ervaring. ‘Techno-poëzie’ noemt hij dat. In zijn bright new world gaan technologie, kunst en emotie hand in hand.

Soms heeft hij daar een concreet doel mee. De duurzame Super Highway bijvoorbeeld die hij met bouwbedrijf Heijmans ontwikkelt, zal minder energie voor verlichting nodig hebben doordat de verfstrepen op het ‘intelligente’ asfalt zichzelf opladen overdag. En bij temperatuurwisselingen zullen er in het wegdek sneeuwvlokken oplichten om de automobilist te waarschuwen voor gladheid. Het idee vond zijn oorsprong in een eerder project: een dansvloer die energie uit de bewegingen van de dansers haalt en daarmee stroom levert voor de verlichting en de muziek.

Een van de nieuwste projecten van de in 2006 opgerichte Studio Roosegaarde beoogt de luchtvervuiling in Beijing tegen te gaan. Hoog in de lucht wordt een zwak magnetische veld gecreeërd dat de smogdeeltjes bindt en daardoor een venster van schone open lucht opent. Zoals een hedendaags designer betaamt werd het project in oktober via de televisie gelanceerd, in het veelbekeken tv-programma De Wereld Draait Door.

Maar de kracht van het denken van Daan zit vooral in het omzetten van technologie in een interactieve ervaring die simpelweg zelf het doel is. De technologie reageert op de mens – en andersom. De jurk Intimacy bijvoorbeeld, gemaakt van een folie die afhankelijk van de gemoedstoestand – lees: opwinding – van de draagster, mat of juist doorzichtig wordt. De ragdunne folie waarmee zijn Lotus-kunstwerken zijn bedekt, vouwen zich als teer blaadjes open door de warmte van je handen of je adem.

Roosegaarde’s ontwerpen voor de openbare ruimte kunnen ervoor zorgen dat je anders naar de stad kijkt. In Londen heb ik in het V&A zijn eerste deelname aan een groepstentoonstelling gezien: het ontwerp Dune, een interactief veld met ‘rietstengels’ die met licht en geluid op beweging en aanraking reageren. Voor een interview in NRC ben ik later met hem naar Dune in het vrije veld gaan kijken, in de buurt van de Rotterdamse haven. In de schemering renden we langs de kunststoffen rietkraag, waarvan de ‘sigaren’ met snaterende klikgeluiden en opgloeiend licht terug leken te praten. Dune is inmiddels de hele wereld overgegaan, van Toronto tot Djakarta, van Beijing tot Sydney. Nu werkt hij aan een fietspad, naar Van Gogh genoemd, met asfalt dat ’s avonds oplicht in kleurige patronen als een schilderij van… juist.

Als ‘hippie met een business plan’, zoals Roosegaarde zichzelf graag omschrijft, geeft hij bij de verkoop van de installatie ook een onderhoudsgarantie af. Hij zoekt ook de samenwerking op met grote bedrijven en overheden, zoals nu met Beijing. “Zij zijn de vormgevers van de nieuwe landschappen”, zegt hij in een interview met de designblog Dezeen. “Terwijl overheden zich juist terugtrekken zijn de steden het toneel waarop innovatie en vernieuwend denken plaatsvinden. Met de studio ben ik bezig mensen, markten en technologie bij elkaar te brengen.”

Meer lezen?

• De NRC schreef in september een uitgebreid profiel van Daan Roosegaarde
• Daan Roosegaarde was 1 september te gast in Zomergasten

In december wordt voor de speciale ‘online’ editie van Stadsleven, ‘De Stad door Andere Ogen’ elke dag een post geplaatst waarin bijzondere kijkers en kunstenaars ons idee van wat een stad is uitdagen. Lees ze allemaal terug in ons dossier.

Blijf op de hoogte van Stadsleven via de maandelijkse nieuwsbrief en volg ons op facebook of twitter.