Voor Stadsleven ‘De Stad door Andere Ogen‘ – een speciale online editie van Stadsleven – laten we een maand lang de stad van een andere kant zien. Het moge inmiddels wel duidelijk zijn na een halve maand ‘De Stad door Andere Ogen’ dat het aanzicht van de stad verandert met wie je als rondleider neemt. Nergens wordt dat duidelijker dan in het project Citybooks waarin schrijvers, fotografen en filmers worden uitgenodigd om twee weken in residentie te gaan in een Europese stad. Dit heeft een schat aan korte verhalen, gedichten, essays, foto’s en video’s van ondertussen al meer dan 70 internationale schrijvers en kunstenaars opgeleverd. Ontdek de stad in hun voetsporen.
Door: Sanne van der Beek
Lees bijvoorbeeld het verhaal dat Arnon Grünberg schreef naar aanleiding van zijn bezoek aan Lublin, loop mee met Maxim Februari door Turnhout en laat je door Joost Zwagerman meevoeren naar de sfeer van Sheffield. Een paar literaire voorproefjes:
Wim Brands in De fanfare die een olifant opat over Gent:
De Zeeuw zette me na een uur af bij station Dampoort. Voor mijn trein naar Antwerpen vertrok, had ik nog een halve dag om rond te lopen. Ik liep de Schoolkaai op, richting de Leie. Nauwelijks mensen op straat, in de jachthaven weinig boten. Een slang spoot vies water in een riool. Hier begon de stad die ooit net zo groot was als Parijs. Ik herinnerde me wat een vriend me over Gent had verteld. Dat het er stonk. Dat je de zestiende eeuw kon ruiken. Dat dat niet fijn was. Hij kende de stad uit de jaren tachtig. Gent was toen een stad in verval. Later – toen ik al een tijdje in de stad woonde – heb ik hem geantwoord dat hij vaker omhoog had moeten kijken. Gent is een wolkenstad. Ik schreef hem dat: ook als het regent maken de wolken nog steeds buigingen. En ik wees hem op het werk van Gentse dichters die de wolken begrijpen en zien dat over de torens van de stad altijd luchtschepen voorbij drijven.
Christiaan Weijts in Averij over Oostende
Oostende is het soort stad dat je associeert met Hemingway of Thomas Mann, met die vooroorlogse grandeur die Lido in Venezia ooit had, of Saint-Tropez, Biarritz. Toen reizen nog alleen voor rijken was. Met zulke plaatsen kan het twee kanten uitgaan: ze groeien mee met het moderne toerisme en worden smakeloze, ordinaire massaoorden (Salou, Rimini), of ze kwijnen roemloos weg in ruïnes (Brighton, Viareggio). Oostende lijkt tussen die uitersten een eigenzinnig middenpad te hebben bewandeld.
Cees Nooteboom in Venetië 2012 over, jawel, Venetië:
Ik heb een bijna onmetelijke kaart van de lagune van Venetië gekocht om te proberen de stad tot haar juiste proporties terug te brengen. Een merkwaardige oefening. Ik weet dat ik er morgen aan zal komen uit de lucht, maar dat ik de stad die ik al zo vaak bezocht heb, deze keer zal benaderen over het water. Op de kaart is de verhouding water en stad misschien wel duizend tot één, in het eindeloze blauw is de stad een stadje geworden, een kleine gebalde vuist op een uitgespreid laken, zodat het lijkt alsof al die leegte in een ogenblik van woede de stad heeft voortgebracht die haar later zou beheersen. De Mexicaanse schrijfster Valeria Luiselli ziet in mijn vuist een gebroken knieschijf, en als ik goed kijk, heeft ze gelijk. Vanuit de hoogte van Google Earth wordt dat nog duidelijker, het Canal Grande is de breuk door de knie; het korrelige, vergruisde labyrint er omheen is het bot van de stad waarin ik morgen weer zal verdwalen zoals iedereen die van buiten komt er moet verdwalen; de enige manier om haar te leren kennen.
Alle citybooks zijn te downloaden als ebook of te lezen als webtekst. Bovendien zijn ze ook te downloaden als audioboek, waarbij je wordt voorgelezen door de auteurs zelf. De stadsportretten worden gecomplementeerd door een serie van 24 foto’s en 24 filmpjes.
Zo maakte Andrea Galiazzo bijvoorbeeld een portret van Venetië aan de hand stillevens van objecten die per ongeluk in het water beland waren en weer opdoken.
Lisa van Damme toont Utrecht door de ogen van Maarten, Dirka en Johan, 2 buschauffeurs en een technicus van de stadsbussen in Utrecht. Ze dompelde zich onder in hun leven en zag allerlei vergeten hoekjes van Utrecht.
In elke bezochte stad wordt een videoportret gemaakt in de reeks City One Minutes, een project van de One Minute Foundation. Het idee is simpel: van elk uur van de dag wordt een filmpje van één minuut gemaakt. Zo ontstaan vierentwintig filmpjes die één etmaal in een stad vertegenwoordigen. Vergelijk bijvoorbeeld eens onderstaande portretten van Charleroi en Turnhout met elkaar.
Meer lezen en kijken?
- Alle citybooks en fotoseries kun je hier terugvinden. Op City One Minutes staan alle 24 uurs filmpjes.
In de maand december zal voor de speciale ‘online’ editie van Stadsleven ‘De Stad door Andere Ogen’ elke dag een post worden geplaatst waarin bijzondere kijkers en kunstenaars ons idee van wat een stad is uitdagen. Lees ze allemaal terug in ons dossier. Wil je als eerste weten welke mooie dingen Stadsleven in 2014 in petto heeft? Geef je dan op voor onze maandelijkse nieuwsbrief, en volg ons op facebook of twitter.